Bảng phiên âm âm vị học của tiếng Việt

Tiếng Việt vốn có chứa 22 âm vị phụ âm cùng với 14 đơn vị nguyên âm, 2 âm vị bán nguyên âm. Trong số 14 nguyên âm đó lại có 3 nguyên âm đôi và 11 nguyên âm đơn. Nếu không tính 6 thanh điệu (sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, ngang) thì tổng cộng có tất cả 38 âm vị trong tiếng Việt.

Trong bảng phiên âm âm vị học tiếng Việt, người ta sẽ dùng ký hiệu để thể hiện những âm vị này. Theo đó, các âm tiết của nguyên âm, phụ âm và bán nguyên âm sẽ được ghi như sau:

Phần phụ âm

Phụ âm vốn có 22 âm vị nên sẽ có những ký hiệu tương ứng cho từng âm một và chữ cái thể hiện. Ví dụ:

Ký hiệu trong bảng phiên âm Chữ viết thể hiện
/b/ b
/k/ c, k hoặc q
/d/ chữ đ
/ɣ/ g hoặc gh
/h/ h
/l/ l
/m/ m
/n/ n
/p/ p
/ʐ/ r
/ʂ/ s
/t/ t
/v/ v
/s/ x
/c/ hoặc /t/ ch
/z/ d hoặc chữ gi
/χ/, /x/ hoặc /kʰ/ kh
/ŋ/ ng hoặc chữ ngh
/ɲ/ nh
/f/ ph
/t’/ hoặc /tʰ/ th
/ʈ/ hoặc /ʈ͡ʂ/ tr

Phần nguyên âm

Với 14 nguyên âm và 2 bán nguyên âm ta sẽ chia bảng phiên âm âm vị học tiếng Việt thành hai phần. Trong đó 11 nguyên âm đơn, 3 nguyên âm đôi cùng các bán nguyên âm sẽ có ký hiệu là:

Nguyên âm và bán nguyên âm Ký hiệu trong bảng âm vị Chữ viết thể hiện

11 nguyên âm đơn

/a/ a
/ă/ ă
/ɤ̆/ hoặc /ə̆/ â
/ε/ e
/e/ ê
/i/ i hoặc chữ y
/ɔ/ o
/o/ ô
/ɤ/ hoặc /ə/ ơ
/u/ u
ɯ/ hoặc /ɨ/ ư

3 nguyên âm đôi

/ie/ hoặc /iə/ ia hoặc chữ iê
uo/ hoặc /uə/ ua hoặc chữ uô
/ɯɤ/, /ɯə/ hoặc /ɨə/ ưa hoặc chữ ươ
2 bán nguyên âm /w/ hoặc /u̯/ o hoặc u
/j/ hoặc /ĭ/ i hoặc y

Chia sẻ bài viết

Bài viết liên quan
Đăng ký nhận bản tin
Ưu đãi
Fanpage