ASQ-3 là một trong những bộ câu hỏi uy tín dùng để đánh giá mang tính tương đối cho sự phát triển ở trẻ từ 0 tới 66 tháng tuổi. Trong đó có các cụm bài test trẻ chậm nói với những câu hỏi như thước đo để ba mẹ có thể đánh giá khả năng ngôn ngữ của bé. Hãy cùng với KidsUP tìm hiểu rõ hơn về bài kiểm tra này nhé!
Bài test trẻ chậm nói trong ASQ-3 là gì?
Bài test trẻ chậm nói ASQ-3 (viết tắt của Ages and Stages Questionnaire, Third Edition), là một bộ câu hỏi về sự phát triển của trẻ, được các chuyên gia Đại học Oregon, Hoa Kỳ xây dựng. Bài test này được xem như là tiêu chuẩn vàng để sàng lọc và đánh giá sự phát triển ở trẻ.
Đặc điểm của ASQ-3
ASQ-3 đã được hoàn thiện trong vòng hơn 40 năm qua. Bài kiểm tra này đã phát triển thêm nhiều thứ tiếng và trong đó có phiên bản tiếng Việt, với những đặc điểm như sau:
Độ tuổi áp dụng: ASQ-3 được thiết kế để đánh giá sự phát triển của trẻ từ 0 đến 66 tháng tuổi (khoảng 5,5 năm tuổi)
Lĩnh vực đánh giá:
- Giao tiếp: Đánh giá khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ.
- Vận động thô: Đánh giá khả năng sử dụng các cơ lớn như chạy, nhảy,…
- Vận động tinh: Đánh giá khả năng sử dụng các cơ nhỏ như cầm nắm đồ vật, viết và vẽ.
- Giải quyết vấn đề: Đánh giá khả năng tư duy, giải quyết vấn đề.
- Cá nhân – Xã hội: Đánh giá khả năng tương tác với người xung quanh và tự quản lý bản thân.
Hình thức: Là một bộ 21 bản hỏi, bao gồm các hoạt động và tình huống mà trẻ có thể thực hiện hoặc phụ huynh có thể quan sát và trả lời.
Thời gian thực hiện: Một bảng câu hỏi ASQ-3 thường kéo dài khoảng 10-15 phút cho mỗi đợt đánh giá.
Cách tính điểm:
Trả lời “Có”: 10 điểm
Trả lời “Thỉnh thoảng”: 5 điểm
Trả lời “Chưa”: 0 điểm
Cách sử dụng ASQ-3
Các bước thực hiện bài test trẻ chậm phát triển như sau:
- Bước 1: Ba mẹ cần chọn đúng bảng câu hỏi theo độ tuổi của trẻ.
- Bước 2: Ba mẹ cùng với bé sẽ thực hiện bài test. Lúc này dựa theo phản ứng của bé mà bạn có thể điền vào bảng chấm điểm của ASQ-3. Tùy theo hành động mà điểm có thể dao động từ 0 đến 10.
- Bước 3: So sánh điểm số của trẻ với các ngưỡng đã xác định trong bảng hướng dẫn của ASQ-3.
- Bước 4: Xác định kết quả sau bài test trẻ chậm nói:
Nếu điểm số của trẻ nằm trong phạm vi bình thường, trẻ đang phát triển tốt.
Nếu điểm số dưới ngưỡng bình thường, trẻ có thể cần thêm sự can thiệp và theo dõi từ chuyên gia.
Nội dung các bài test trẻ chậm nói ASQ-3 (từ 0 – 35 tháng tuổi)
Ở mỗi giai đoạn khác nhau, bài test trẻ chậm phát triển ASQ-3 sẽ có nội dung đánh giá khác nhau. Nhưng để test trẻ chậm nói ở mức nào thì ba mẹ chỉ cần sử dụng cụm câu hỏi từ 0 tới 35 tháng tuổi là đã có thể đánh giá.Tùy vào độ tuổi mà ba mẹ có thể lựa chọn cụm câu hỏi phù hợp nhất.
Bài test từ 0 tới 3 tháng tuổi
Ba mẹ có thể tham khảo bài test trẻ chậm nói trong giai đoạn từ 0 đến 3 tháng tuổi như sau:
- Trẻ có dấu hiệu “Không phát ra âm thanh trong mọi tình huống không?”
- Trẻ có dấu hiệu “Không phản ứng hay biểu hiện điều gì khi đói, tè, ị dầm”
- Trẻ có dấu hiệu “Khi có tiếng động xảy ra, dường như trẻ không phản ứng?”.
Bài test từ 3 tới 6 tháng tuổi
Trong giai đoạn từ 3 đến 6 tháng tuổi, nếu phát hiện thấy bé có dấu hiệu chậm nói thì bạn có thể làm bộ câu hỏi giao tiếp sau đây:
- Trẻ có ngừng khóc khi nghe giọng nói của người thân hoặc ba mẹ hay không?
- Khi bạn tương tác, bé có phát ra tiếng cười hay không?
- Khi nhìn thấy đồ chơi hoặc một ai, đó bé có phát ra âm thanh hay không?
Bài test từ 6 tới 9 tháng tuổi
Giai đoạn từ 6 đến 9 tháng tuổi là một trong những mốc phát triển quan trọng trong quá trình học nói của bé. Trong giai đoạn này, bé sẽ bắt đầu có những biểu hiện ngôn ngữ đầu tiên và phát triển các hành động giao tiếp cơ bản.
Nếu như phát hiện bé vẫn chưa có các phản ứng giao tiếp nào với thế giới bên ngoài, ba mẹ có thể sử dụng bài test trẻ chậm nói để kiểm tra. Bộ câu hỏi là:
- Khi bé nghe có tiếng động mạnh hoặc được gọi tên thì có quay đầu lại nhìn hay không?
- Bé có phát âm những âm thanh như “ca”, “va”, “ba”, “ha” không?
- Em bé có lặp lại các âm thanh mà bạn bắt chước hay không?
Bài test từ 9 tới 12 tháng tuổi
Trong giai đoạn từ 9 đến 12 tháng tuổi, bé bắt đầu sử dụng ngôn ngữ một cách có ý thức hơn và giao tiếp nhiều hơn với môi trường xung quanh. Nếu như ba mẹ nhận thấy bé không có nhiều sự tương tác thì có thể sử dụng bộ câu hỏi test trẻ chậm nói sau:
- Khi nghe tiếng động bất kỳ, bé có quay đầu lại hay không?
- Bé có dừng lại hành động khi bạn nói “không” hay không?
- Bé có gọi “baba”, “gaga”, caca” không?
Bài test từ 12 tới 23 tháng tuổi
Giai đoạn từ 12 đến 23 tháng tuổi là một trong những thời kỳ phát triển ngôn ngữ mạnh mẽ nhất của trẻ. Nếu như bạn phát hiện trẻ không giao tiếp với mọi người thường xuyên thì có thể thực hiện bài test trẻ chậm nói sau:
- Trẻ có thực hiện được những yêu cầu đơn giản từ ba mẹ hay không?
- Ngoài những âm thanh như caca, baba,… bé còn nói được từ nào không?
- Trẻ có biết gật đầu hay lắc đầu khi bạn chỉ tay vào đồ vật không?
Bài test từ 24 tới 35 tháng tuổi
Trong giai đoạn từ 24 đến 35 tháng tuổi, bé không chỉ bắt đầu sử dụng ngôn ngữ một cách rõ ràng hơn mà còn phát triển những hành động giao tiếp phức tạp hơn. Tuy nhiên trong trường hợp bạn nhận thấy con mình không có sự tương tác mạnh mẽ với các yếu tố xung quanh thì có thể thực hiện bài test sau tại nhà:
- Khi được yêu cầu thì trẻ có chỉ tay đúng vào vật đó hay không?
- Trẻ có khả năng nói từ 2 đến 3 từ cùng ngữ cảnh hay không? Ví dụ như “Con đang đói”
- Trẻ có thể thực hiện được những yêu cầu đơn giản từ bố mẹ hay không?
Kết luận
Trên là các cụm câu hỏi của bài test trẻ chậm nói có thể giúp ba mẹ đánh giá tình trạng chậm nói của con. Ba mẹ lưu ý rằng các cụm câu hỏi này chỉ mang tính chất đánh giá tương đối. Để có sự chắc chắn thì bạn vẫn nên đưa bé tới bệnh viện để được bác sĩ có chuyên môn đánh giá tình trạng. KidsUP chúc ba mẹ và các bé có thật nhiều sức khỏe nhé!
