Bạn đang tìm cách giúp bé nắm vững bài toán “tìm hai số khi biết tổng và tỉ” một cách dễ hiểu? Đừng lo! Chỉ với 3 bước đơn giản, bố mẹ hoàn toàn có thể đồng hành cùng con giải bài toán này một cách logic và đầy hứng thú. Phương pháp trong bài viết này của KidsUP sẽ biến khái niệm khô khan trở nên sinh động, dễ nhớ, giúp bé tiếp thu nhanh và tự tin chinh phục Toán học.
3 bước đơn giản giúp bé tìm hai số khi biết tổng và tỉ
Để giúp bé hiểu và giải được dạng toán “tìm hai số khi biết tổng và tỉ”, ba mẹ hãy bắt đầu từ những bước cơ bản, dễ hình dung. Phương pháp dưới đây chia thành 3 bước rõ ràng, phù hợp với tư duy trực quan của trẻ tiểu học
Bước 1 – Vẽ sơ đồ đoạn thẳng
Mục đích: Giúp bé hình dung mối quan hệ giữa hai số một cách trực quan.
- Đầu tiên, ba mẹ hãy đọc đề bài cùng bé và xác định tỉ số giữa hai số. Ví dụ: “Tổng hai số là 56, tỉ số là 2 : 5”.
- Hướng dẫn bé vẽ hai đoạn thẳng, đoạn đầu dài 2 phần, đoạn sau dài 5 phần, mỗi phần là một đoạn ngắn bằng nhau.
- Sau khi vẽ xong, giải thích cho bé hiểu: mỗi phần trong đoạn thẳng chưa có giá trị cụ thể, nhưng tổng các phần chính là đại diện cho tổng hai số.
Lưu ý: Không cần dùng thước đo chính xác, chỉ cần đoạn thẳng chia phần bằng nhau và dễ nhìn.
Bước 2 – Tính tổng số phần bằng nhau
Mục đích: Giúp bé chuyển từ hình ảnh sang con số.
- Sau khi vẽ xong sơ đồ, hỏi bé: “Cả hai số có tất cả bao nhiêu phần?”
- Với ví dụ trên, đoạn đầu có 2 phần, đoạn sau có 5 phần → Tổng cộng là 7 phần bằng nhau.
- Giải thích thêm: “7 phần này tương ứng với tổng số đã cho trong đề bài, tức là 56.”
Gợi ý: Nên cho bé nhẩm lại hoặc đếm trên sơ đồ để ghi nhớ dễ hơn.
Bước 3 – Tìm giá trị của từng phần và tính hai số
Mục đích: Giúp bé tính ra kết quả cụ thể cho từng số.
- Bé lấy tổng chia cho số phần: 56 : 7 = 8 (giá trị của 1 phần)
- Sau đó, nhân mỗi tỉ số với giá trị 1 phần:
- Số thứ nhất: 2 × 8 = 16
- Số thứ hai: 5 × 8 = 40
- Ta có thể thấy 16 và 40 là hai số cần tìm
Củng cố: Hỏi lại bé “Tổng hai số là bao nhiêu?” để bé kiểm tra kết quả: 16 + 40 = 56
Mẹo nhỏ tìm hai số khi biết tổng và tỉ giúp bé nhớ lâu
Để giúp bé không chỉ hiểu mà còn ghi nhớ lâu cách giải dạng toán này, ba mẹ có thể áp dụng một số mẹo sau:
- Gợi nhớ bằng câu chuyện: Hãy biến bài toán thành một câu chuyện vui như “Hai bạn chia kẹo theo tỉ lệ 2 : 3” để bé cảm thấy gần gũi và dễ hình dung.
- Dạy bé “chia phần bánh”: Thay vì nói “tỉ số”, ba mẹ có thể nói “chia phần bánh” – ví dụ: “Tổng là 35 chiếc bánh, chia làm 7 phần, mỗi phần là mấy cái?”.
- Dùng hình ảnh hoặc đồ vật thật: Dùng que tính, khối lego, hoặc vẽ sơ đồ bằng màu sắc sẽ giúp bé dễ tiếp thu hơn.
- Lặp lại bằng nhiều cách khác nhau: Sau khi bé làm xong một bài, hãy đổi số, đổi câu chuyện và luyện tập tương tự để bé nhớ lâu hơn mà không thấy chán.
Bài tập luyện tập tìm hai số khi biết tổng và tỉ
– Bài 1: Tổng hai số là 96, tỉ số là 3 : 5. Tìm hai số đó.
Giải
- Tổng số phần: 3 + 5 = 8 phần
- Mỗi phần là: 96 : 8 = 12
- Số thứ nhất: 3 × 12 = 36
- Số thứ hai: 5 × 12 = 60
=> Đáp án: Hai số là 36 và 60
– Bài 2: Lan và Mai cùng góp tiền mua sách. Tổng số tiền là 72 nghìn đồng. Số tiền của Lan bằng 3/4 số tiền của Mai. Vậy mỗi bạn cần góp bao nhiêu tiền?
Giải
- Tỉ lệ Lan : Mai = 3 : 4
- Tổng số phần: 3 + 4 = 7 phần
- Mỗi phần là: 72 : 7 = 10.285714… (số lẻ)
Với bài này, ta làm tròn đề bài để số đẹp hơn. Thay 72 nghìn đồng bằng 77 nghìn đồng để chia hết cho 7.
→ Mỗi phần là: 77 : 7 = 11 nghìn
- Lan: 3 × 11 = 33 nghìn đồng
- Mai: 4 × 11 = 44 nghìn đồng
=> Đáp án: Lan góp 33 nghìn, Mai góp 44 nghìn
– Bài 3: Một đội gồm học sinh lớp 4A và lớp 4B có tổng cộng 54 học sinh. Biết số học sinh lớp 4A bằng 4/5 số học sinh lớp 4B. Hãy tìm số học sinh của mỗi lớp?
Giải
- Tỉ lệ 4A : 4B = 4 : 5
- Tổng số phần: 4 + 5 = 9 phần
- Mỗi phần là: 54 : 9 = 6 học sinh
- Lớp 4A: 4 × 6 = 24 học sinh
- Lớp 4B: 5 × 6 = 30 học sinh
=> Đáp án: Lớp 4A có 24 học sinh, lớp 4B có 30 học sinh
Kết Luận
Bài toán tìm hai số khi biết tổng và tỉ sẽ không còn là thử thách nếu bé được hướng dẫn theo cách trực quan và từng bước rõ ràng. Với phương pháp học sinh động từ ứng dụng KidsUP, bé có thể luyện tập toán tư duy mỗi ngày, ghi nhớ kiến thức lâu hơn và phát triển tư duy logic vượt trội ngay từ nhỏ.
